زنجیره تامین شبکه‌ای از کسب‌وکارها و فعالیت‌هایی است که یک محصول را از تامین کنندگان مواد خام (مواد اولیه) به مصرف‌کنندگان نهایی می‌برد. از استخراج مواد اولیه و خام، خرید آنها و استفاده در تولید محصول نهایی تا رسیدن محصول نهایی به دست مصرف‌کننده. اما طبق تعریف، لجستیک به فرآیندهای دریافت، انتقال و ذخیره منابع (مواد یا کالا یا اطلاعات) در طول زنجیره تامین اشاره دارد. (انبارش، پردازش و توزیع)
یک زنجیره تامین که به شدت به فناوری اطلاعات، لجستیک و حمل و نقل متکی است، ممکن است شامل مشاغل مختلف متعددی باشد که حلقه های مختلف در طول زنجیره تامین را تشکیل می دهند، یا یک شرکت واحد ممکن است بر اکثر زنجیره تامین و لجستیک محصولات خود نظارت کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد “زنجیره تامین و تفاوت آن با لجستیک” با این مقاله از مجله به‌روز رسان همراه باشید.
بگذارید با یک مثال، زنجیره تامین را بیشتر توضیح دهیم.
برای مثال، یک زنجیره تامین قهوه ممکن است با کشاورزان آمریکای مرکزی آغاز شود. سپس محصول (قهوه) در امتداد زنجیره تامین از کشاورزان به مراکزی که فرآوری می کنند حرکت می‌کند. در مرحله بعدی دانه‌های قهوه را بسته‌بندی می‌کنند. سپس به سمت توزیع‌کنندگانی می‌روند که محصول را به عمده فروشان منتقل می‌کنند. این عمده فروشان ممکن است محصول را به خرده فروشان و کافی شاپ های محله برای فروش به مشتریان نهایی تحویل دهند.
در این مثال، زنجیره تامین، کل شبکه کسب‌وکارهایی است که محصول را از منبع آن – کشاورزان قهوه در آمریکای مرکزی – به جایی که محصول نهایی توسط مشتریان در کافی‌شاپ محله مصرف می‌شود، حمل می‌کنند. اما لجستیک از جایی آغاز می‌شود که محصول آماده ارسال است.
کسب‌وکارها کجای زنجیره تامین هستند؟
فرآیندهای کسب و کار زنجیره تامین را به صورت عمودی در نظر بگیرید. یک زنجیره تامین معمولی متشکل از تولیدکنندگان، عمده فروشان، توزیع کنندگان و خرده فروشان است. اینها هرکدامشان یک کسب‌وکارند. بعضی از کسب‌وکارها بالای زنجیره عمودی هستند. فعالیت های آنها نزدیک به منبع مواد اولیه است.
اما بعضی از کسب‌وکارها که در پایین این زنجیره هستند، نزدیک ترین فعالیت ها را به محصول نهایی و مصرف کننده نهایی دارند. یک شرکت بسته به موقعیت نسبی آن در شبکه زنجیره تامین، در ارتباط با سایر شرکت‌های زنجیره تامین، بالادست یا پایین دست در نظر گرفته می‌شود. اما بعضی از کسب‌کارها هم هستند که مانند حلقه‌های اتصال در زنجیره تامین، دیگر کسب‌وکارها را به هم متصل می‌کند. مانند شرکت‌های پخش یا شرکت‌های نرم‌افزاری که راهکاری برای تسهیل ارتباط بین بخش‌های مختلف زنجیره تامین دارند.
مدیریت زنجیره تامین چگونه است؟
مدیریت زنجیره تامین به فرآیند نظارت و بهینه سازی کل شبکه زنجیره تامین از تامین کنندگان مواد خام تا خرده فروشان محصول نهایی اشاره دارد. هدف مدیریت زنجیره تامین این است که فرآیند زنجیره تامین را تا حد امکان کارآمد کند.اما چگونه؟ از طریق افزایش بهره‌وری جریان محصول و اطلاعات در بین کسب و کارهای موجود در زنجیره تامین.
بهبود زنجیره تامین شما می تواند شامل ارتباطات زنجیره تامین یا افزایش جریان اطلاعات در بین مشاغل در طول زنجیره تامین باشد. با این کار، سیستم های لجستیک و حمل و نقل به طور بهینه کار خواهند کرد. اما این تنها در صورتی اتفاق می افتد که همه اعضای زنجیره به تمام داده های بازار و اطلاعات عملیات مربوطه دسترسی داشته باشند.
این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بهبود جریان اطلاعات و ارتباطات بین کسب و کار
- بهینه سازی فرآیندهای تولید
- پیاده سازی سیستم های تولید به موقع (JIT)
- بهینه سازی مسیرهای توزیع خودرو
- از بین بردن تنگناها در فرآیندتخصیص منابع
به حداکثر رساندن کارایی یک زنجیره تامین کارآمد و بهینه می تواند برای تمام مشاغل در زنجیره تامین مفید باشد و در نهایت برای مصرف کننده نهایی ارزش افزوده ایجاد کند.