زنجیره تامین مواد غذایی فرآیندی است که همه محصولات غذایی از تولید تا مصرف طی می کنند. بنابراین، زنجیره تامین مواد غذایی گامی بسیار مهم در نحوه مصرف ایمن و درک غذایی که می خورید است. در حقیقت زنجیره تامین مواد غذایی از مرزعه کاشت مواد اولیه شروع شده و به بشقاب مصرف‌کننده ختم میشود.
در این مقاله از بلاگ به‌روز رسان، زنجیره تامین مواد غذایی را تعریف می کنیم و دلیل اهمیت آن را توضیح می دهیم. همچنین انواع مختلف مدل‌های زنجیره تامین مواد غذایی را بررسی خواهیم کرد و به استراتژی‌های مدیریتی و چالش‌هایی که تولیدکنندگان با آن مواجه هستند، نگاه خواهیم کرد.
زنجیره تامین مواد غذایی چیست؟
زنجیره تامین مواد غذایی شامل تمام مراحلی است که محصولات غذایی در طول حرکت خود از تولید کننده به مشتری و مصرف کننده طی می کنند. در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری، زنجیره های تامین مواد غذایی شاهد رشد عظیمی بوده اند. به این معنی است که زنجیره ها به ناچار تکه تکه تر می شوند. این امر باعث میشود که مصرف‌کنندگان به‌راحتی به مبدا مواد غذایی دسترسی داشته باشند و بتوانند مراحل زنجیره تامین را رصد کنند.
ساختار زنجیره تامین مواد غذایی
- تولید
جایی است که عرضه “مواد اولیه غذایی “در سطح تولید آغاز می شود. مثل زمین های کشاورزی و دامداری ها. تولید این مواد اولیه، از دستورالعمل های محلی و بین المللی برای اطمینان از کیفیت و ایمنی مواد غذایی پیروی می کند.
- جابجایی و ذخیره سازی
به مراحل آماده سازی و آخرین لحظه ای که مواد اولیه در مزرعه یا دامداری، پس از برداشت محصول طی می کند اشاره دارد. این مرحله قبل از ارسال برای پردازش انجام می شود.
- فرآوری و بسته بندی
این جایی است که غذا، چه از گیاهان و چه از حیوانات، به شکل خوراکی تبدیل می شود. مثل شرکت های تولید کننده انواع مواد خوراکی. در اینجا بسیار مهم است که محصول خوراکی قبل از بسته بندی برای فروش و توزیع، تمام الزامات ایمنی مواد غذایی را برآورده کند.
- توزیع
جایی است که، پس از خوراکی شدن مواد اولیه، انبار شده، حمل میشود و به خرده فروشی یا تامین کننده لازم توزیع می شود.
- خرده فروشی
این فرآیندی است که برای تحویل محصولات از تامین‌کنندگان به مصرف کنندگان استفاده می شود و شامل همه چیز از تهیه غذا تا فروش آن می شود.
- مصرف
این زمانی اتفاق می افتد که مشتری یک غذا را از یک خرده فروش خریداری کند.
چرا زنجیره تامین مواد غذایی مهم است؟
حالا که متوجه شدید زنجیره تامین مواد غذایی چیست، می‌توانید شروع به درک اهمیت آن کنید. یک زنجیره تامین درست و اصولی، در طول این مسیر (از کاشت محصول تا رسیدن خوراکی به دست مشتری) سلامت مواد غذایی را تضمین میکند.
برای مثال، فروشگاه ها و رستوران ها که محصولات را خریداری می‌کنند، می‌خواهند مواد غذایی با کیفیت بالا را با قیمت پایین از عرضه‌کننده خریداری کنند تا سود ببرند و قیمت‌های رقابتی ارائه دهند. از طرفی مصرف کنندگان به دنبال محصولات غذایی با کیفیت بالا هستند. این دو مسئله مهم با یک زنجیره تامین مواد غذایی به خوبی مدیریت شده شروع می شود، و این نیز به جلوگیری از بروز مشکلات و ایجاد ضرر در این خط کمک می کند.
زنجیره‌های تامین مواد غذایی نیز برای اطمینان از ایمنی مواد غذایی و قابلیت ردیابی محصولات حیاتی هستند، به این معنی که هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان می‌توانند به راحتی مواد غذایی را به منشا آن ردیابی کنند. برای تولیدکنندگان، در صورت نیاز به فراخوان یا پس گرفتن محصول، این امر ضروری است و برای مصرف‌کنندگان به این معنی است که می‌توانند منشأ غذای خود و نحوه تولید آن را درک کنند.
در سال‌های اخیر، مردم از تأثیرات زیست‌محیطی که ممکن است برخی زنجیره‌های تأمین مواد غذایی داشته باشند، آگاه‌تر شده‌اند. یک نکته کلیدی از این موضوع، تمرکز بر زنجیره های کوتاه تامین مواد غذایی است. زنجیره‌های غذایی کوتاه‌تر مزایای اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی دارد و افزایش ارتباط با جایی که غذای آنها از آنجا می‌آید، احتمالاً منجر به ضایعات کمتر و افزایش اعتماد در میان مصرف‌کنندگان میشود.
مشکلات زنجیره تامین مواد غذایی چیست؟
زنجیره تامین مواد غذایی نقش کلیدی در اطمینان از اینکه غذایی که می خوریم به طور ایمن به دهان ما می رسد، ایفا می کند. اگرچه زنجیره های تامین طوری طراحی و برنامه ریزی می‌شوند که بدون خطا اجرا شوند، اما همیشه نمی توان از خطا اجتناب کرد. چه به دلیل نقص سیستم، خطای انسانی یا حمله سایبری. تنها یک اختلال در زنجیره، خواه کوتاه مدت یا بلند مدت، داخلی یا خارجی، می تواند منجر به کمبود، مسمومیت یا افزایش قیمت محصولات شود و این اغلب آسیب پذیرترین افراد را در میان جمعیت تحت تاثیر قرار می دهد.
با صنعتی شدن، پیشرفت تکنولوژی و افزایش شهرنشینی، صنعت کشاورزی – که جزء لاینفک مرحله تولید زنجیره تامین مواد غذایی است – شاهد کمبود مزمن نیروی کار بوده است. به این ترتیب، نگرانی در مورد بسیاری از مسائل ناشی از آن از جمله رفاه حیوانات، امنیت غذایی، افزایش قیمت مواد غذایی و سلامت روان کارگران مطرح شده است. این یک مثال کلیدی از این است که چگونه قوانین و تغییراتی مانند شهرنشینی تأثیر گسترده‌ای بر زنجیره‌های تامین مواد غذایی دارد.
از طرفی با تکامل فناوری، ما می‌توانیم به پیچیدگی‌های زنجیره‌های تامین مواد غذایی نگاهی دقیق‌تر بیندازیم و این برای برقراری ارتباط در مناطق مختلف زنجیره بسیار مفید است. با این حال، هنوز چالش های زیادی در ارتباط افراد در کل این زنجیره وجود دارد. زنجیره تامین و غذایی تکه تکه شده است. هر شرکتی بر اساس نقش خود سیستم منحصر به فرد خود را دارد. به همین دلیل، کارگران در تمام زمینه های زنجیره تامین ممکن است در برقراری ارتباط با یکدیگر با مشکل مواجه شوند. این می تواند منجر به هر چیزی شود، از تاخیر در تحویل، خطر آلودگی و فاسد شدن مواد غذایی.
فناوری بخشی جدایی ناپذیر از زنجیره تامین مواد غذایی است و این نیز با خطراتی در قالب حملات سایبری همراه است.مسیر “از مزرعه تا بشقاب”، بیشتر و بیشتر دیجیتالی میشود – که ناشی از افزایش تقاضای مصرف‌کننده و ناتوانی در نگه‌داشتن آن تنها بر اساس داده‌های دستی است. به عنوان مثال، در طول مراحل تولید زنجیره تامین مواد غذایی، از فناوری برای نظارت بر دمای ذخیره سازی و موارد دیگر استفاده می شود. اگر این به خطر بیفتد، کل عرضه محصول در این مناطق ذخیره سازی دیگر برای مصرف امن نخواهد بود.
سخن آخر
در این مقاله از به روز رسان در مورد فرآیندهای اصلی مدیریت زنجیره تامین، اهمیت آن و ساختار زنجیره تامین مواد غذایی صحبت کردیم. امیدواریم که مفید بوده باشد.