خشکبار ارگانیک
مصرف خشکبار ارگانیک یکی از راه‌های نجات بشر از زندگی ناسالم امروز است. سال‌های زیادی نیست که انسان شروع به پیشرفت و توسعه کرده است اما شیب این پیشرفت تا حدی تند بوده که امروز برای مصرف هر ماده غذایی سالم از جمله خشکبار ارگانیک باید هزینه بیشتری صرف کنیم. چرا که به خوبی از مضرات تولیدات غیر ارگانیک، مواد مصنوعی و سموم کشاورزی آگاه هستیم. خشکبار ارگانیک از دیرباز به عنوان یک میان وعده مهم و حذف نشدنی برای ایرانیان شناخته شده است. عضو حذف نشدنی در برگزاری اغلب رسوم ایرانی یک ظرف آجیل ارگانیک بوده و هست. تاکید بسیار بر مصرف خشکبار ارگانیک نه به دلیل ارزش غذایی بالای این ماده غذایی بلکه به دلیل دوری از سموم و موادمصنوعی است. دلایل گرانی خشکبار ارگانیک و مضرات خشکبار غیرارگانیک را در این مطلب شرح داده‌ایم.
خشکبار ارگانیک
مغزها یا به طور کلی‌تر، خشکبار که شامل میوه‌های خشک شده مانند زرشک و مویز نیز هستند، زمانی خشکبار ارگانیک تلقی می‌شوند که تمام مراحل تولید و فرآوری آن‌ها از هرگونه سموم دفع آفات، کودهای مصنوعی، ارگانیسم‌های اصلاح شده به روش مهندسی ژنتیک به دور بوده و در ادامه آبیاری آن‌ها با آب پاکیزه، فرآوریشان بدون مواد، روغن، نگهدارنده و طعم دهنده مصنوعی باشد. در تولید خشکبار ارگانیک، صرفه جویی در آب و خاک در اولویت بوده و به محیط زیست کمترین آسیب ممکن وارد می‌شود. تکرار این روند و تولید محصول ارگانیک در تمام ابعاد می‌تواند به جانداران کمک کند تا زندگی سالم‌تری داشته باشند. نسل‌های آینده حتما مانند ما نیازمند آب و خاک سالم برای کشاورزی هستند و ما با تولید و مصرف مواد ارگانیک مانند خشکبار ارگانیک می‌توانیم در این حفاظت سهم داشته باشیم. توجه کنید که خشکبار ارگانیک به این معنی نیست که هیچ‌گونه موادی به آن افزوده نشود؛ گاهی در کنار خشکبار ارگانیک افزودنی‌های ارگانیک می‌تواند اصطلاحا این موادغذایی را «خوش خوراک» کند. از جمله افزودنی‌هایی که به خشکبار ارگانیک افزوده می‌شود شیرین کننده‌هایی مانند ملاس هستند. در غرفه‌ی شیرین کننده‌های بازار به روز رسان می‌توانید با افزودنی‌های سلامت آشنا شوید.
انواع خشکبار ارگانیک
محدوده‌ی خشکبار ارگانیک بسیار گسترده تر از مغزها هستند. میوه‌های خشک نیز از جمله خشکبار محسوب می‌شوند. اما چرا میوه‌ها را خشک می‌کنیم؟ طبیعتا در گذشته به دلیل اینکه کشاورزی به شکل امروز نبوده و در هر فصل انواع محدودی از میوه‌ها در دسترس بودند. انسان برای دسترسی دائم به این منابع ارزشمند غذایی با تبدیل آن‌ها به فرآورده‌های مختلف در تمام فصول سال از خشکبار ارگانیک استفاده می‌کرده. امروزه با وجود اینکه در تمام فصول به انواع میوه دسترسی داریم میوه‌ها را خشک می‌کنیم چون:
- خشکبار ارگانیک ماندگاری بیشتری دارند.
- خشکبار ارگانیک در حجم کم، کالری و انرژی زیادی به ما می‌دهند.
- برخی خواصی که در خشکبار ارگانیک خشک وجود دارند درمیوه‌های تازه وجود نداشته و یا به مقدار کمتری وجود دارد. مانند خواص درمانی که در زردآلوی خشک وجود دارد.
- در بیماری‌های گوارشی که افراد توان هضم بافت میوه را ندارند استفاده از خشکبار ارگانیک تامین برخی مواد معدنی و ویتامین ها را تضمین می‌کند.
در ادامه 4 خشکبار ارگانیک پر مصرف در سبدغذایی ایرانی را معرفی می‌کنیم:
کشمش ارگانیک
کشمش از خشکبار ارگانیک مورد علاقه‌ی ایرانی هاست. کشمش به دلیل کالری بسیار بالا محدودیت مصرف دارد. در روز بیش از یک مشت از این ماده غذایی پرفیبر استفاده نکنید. حتما می‌دانید که فیبر کمک بسیاری به حفظ سلامت روده می‌کند. تسهیل حرکت غذا در روده از یبوست جلوگیری می‌کند و در نتیجه احتمال تشکیل توده‌های سرطانی در روده کاهش می‌یابد. البته افزایش سرعت حرکت مواد در روده طبیعتا از میزان جذب بدن می‌کاهد بنابراین زیاده روی در مصرف این خشکبار ارگانیک باعث ایجاد کمبود برخی مواد دیرجذب در بدن می‌شود. اگر دچار مشکلات کم‌خونی هستید با مشورت پزشک به رژیم غذایی خود کشمش اضافه کنید؛ این میوه‌ی خشک به تنظیم اسیدیته کمک می‌کند و با کمک به خون‌سازی روند درمان را سرعت می‌بخشد. محتوای کلسیم و ویتامین C موجود در کشمش یک مکمل روزانه‌ی بسیار عالی برای حفظ سلامت و شادابی پوست و تقویت سیستم ایمنی است. این خشکبار ارگانیک نسبت به انگور قند بیشتری دارد، بنابراین مصرف آن برای افراد مبتلا به قندخون تنها با مجوز پزشک امکان پذیر است.
مویز ارگانیک
مویز که مانند کشمش از خشک کردن انگور به دست می‌آید از جمله خشکبار ارگانیک پرخاصیت است. مویز به دلیل اینکه اغلب از خشک کردن انگورهای دانه‌دار تولید می‌شود یکی از خشکبار ارگانیک آرامبخش به شمار می‌رود. پوشش دانه‌ی مویز به دلیل وجود ماده‌ای به نام لیگنین خاصیت آرامبخش داشته و در صورت مصرف در حجم بالا باعث خواب‌آلودگی شدید شده و خطرناک است. باقی خواص کشمش و مویز بسیار شبیه به هم هستند. این خشکبار ارگانیک نیز یک میان وعده کامل محسوب شده و دارای ویتامین‌های A، B و E است. با توجه به رقم انگوری که مویز از آن تهیه می‌شود احتمالا میزان آنتوسیانین بالاتری نسبت به کشمش داشته باشد؛ با توجه به رنگ این میوه‌ی خشک، می‌توان میزان آن را با کشمش مقایسه کرد. هر چه رنگ بنفش و قرمز در خشکبار ارگانیک بیشتر باشد به معنی مقدار بیشتر آنتوسیانین آن است. آنتوسیانین یک ماده‌ی ضدسرطان است و از آلزایمر جلوگیری می‌کند.
زرشک ارگانیک
اگر هیچ یک از خشکبار ارگانیک را مصرف نمی‌کنید دست‌کم زرشک را ارگانیک تهیه کنید؛ زرشک ارگانیک می‌تواند به دفع سموم جمع شده در کبد شما کمک کند. از گذشته مصرف آب انار و زرشک به منظور تصفیه خون رایج بوده. این خشکبار ارگانیک می‌تواند در مبارزه با عفونت به بدن کمک کند. این عفونت ممکن است در مجاری ادراری، گوش، حلق و بینی باشد یا در دستگاه گوارش؛ اگر دچار اسهال ناشی از مسمومیت شدید از زرشک کمک بگیرید. یکی از خوش طعم‌ترین چاشنی‌های غذای ایرانی که با طعم‌های متفاوتی طبخ شده و به غذا عطر و طعم و رنگ می‌بخشد زرشک است.
قاووت ارگانیک
قاووت در واقع یک خشکبار ارگانیک ترکیبی است. دستور خاصی برای تهیه قاووت ارگانیک وجود ندارد؛ مغز، میوه، ادویه و به طور کلی تعدادی از خشکبار ارگانیک را به صورت پودر درآورده و گاهی با عسل یا خرما مصرف می‌کنند. در گذشته هر منطقه با توجه به اقلیم، تغذیه، بیماری‌های رایج منطقه و سبک زندگی قاووت مختص خود را تولید می‌کرده است. اغلب قاووت‌ها انرژی زا هستند و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. قاووت یک غذای کامل است که برای افزایش توان افراد طی انجام کارهای روزانه مانند کشاورزی و کوهنوردی ابداع شد. قاووت از خشکبار ارگانیک بسیار مفید است که می‌تواند شخصی سازی شود. برای مثال اگر فرد طبع سردی دارد و در زمستان بسیار مریض می‌شود یک قاووت با ترکیبی از زنجبیل، دارچین، کنجد و مغز پسته می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
دلیل مصرف خشکبار ارگانیک
همانطور که گفتیم ارزش غذایی خشکبار ارگانیک نسبت به انواع غیرارگانیک بالاتر نیست. اما حذف سموم کشاورزی از وعده‌های غذایی شما گام بزرگی رو به سلامتی است! در تولید مغزها که بخش بزرگی از خشکبار را تشکیل می‌دهند، پس از برداشت و بعضا پس از جدا کردن پوست، سم‌پاشی انجام می‌شود. در تولید خشکبار ارگانیک این مرحله حذف می‌شود چرا که مغزها به دلیل اینکه حجم زیادی روغنی که دارند به سرعت سموم کشاورزی را به خود جذب می‌کنند. خشکبار ارگانیک پس از برداشت در کوتاه‌ترین زمان به دست مصرف کننده می‌رسند تا نیازی به سم‌پاشی نداشته باشند. هم‌چنین خشکبار ارگانیک دارای روکش‌ها و طعم دهنده‌های غیرمصنوعی نیستند. البته این مشکل را می‌توان با تهیه مغزها با پوست رفع کرد اما تهیه تمام خشکبار با پوست و به صورت تازه امکان پذیر نیست. برای مثال امکان تهیه بادام هندی در ایران به صورت تازه وجود ندارد؛ بادام هندی پس از جداسازی پوست با اندوسولفان که یکی از مضرترین مواد شیمیایی برای انسان و حیوان است سم پاشی می‌شود. سمی که روی پسته پاشیده می‌شود سبب تومورهای کبدی شده و برای جمعیت زنبور عسل به شدت مضر است. در آخرین آزمایشاتی که روی کره‌ی انواع مغزها انجام شده است، سم DDT مشاهده شده که از مضرترین سموم کشاورزی است. گاهی خشکبار ارگانیک تولید و برداشت می‌شوند، اما در مرحله‌ی انبارمانی برای جلوگیری از حمله‌ی جوندگان مانند موش‌ها، سمومی مانند متیل بروماید روی خشکبار اسپری می‌شود. پس از تحقیقات نشانه‌هایی از برمید در مغز خشکبار مشاهده شد. بنابراین تولید خشکبار ارگانیک فقط به مراحل کاشت و داشت مربوط نمی‌شود.
گرانی خشکبار ارگانیک
گاهی این سوال پیش می‌آید که چرا خشکبار ارگانیک از انواع غیرارگانیک آن گران‌تر است؟
- در روند تولید خشکبار ارگانیک به دلیل عدم استفاده از سموم و کودهای شیمیایی احتمال کاهش بازده وجود دارد بنابراین کشاورز برای جبران هزینه‌ها قیمت هر واحد خشکبار ارگانیک را بالا می‌برد. تولید کنندگان خشکبار ارگانیک چطور با آفاتی که پس از برداشت به سراغ خشکبار می‌آیند مبارزه می‌کنند؟ برای مثال تقریبا تمام مغزها در مناطق مرطوب آفلاتوکسین تولید می‌کنند. آفلاتوکسین بسیار برای کبد انسان مضر است و دلیل مرجوع شدن بسیاری از خشکبار صادراتی کشور ما میباشد. تولیدکنندگان خشکبار ارگانیک با کنترل رطوبت محیط، بسته‌بندی‌های چندلایه‌ی مخصوص و وکیوم‌های خلا تا حد زیادی این مشکلات را رفع کرده‌اند.
- علاوه بر این تولید هر محصولی در ابعاد کم هزینه‌ی بیشتری نسبت به تولید عمده دارد. کاهش تعداد دفعات تولید سبب می‌شود هزینه‌های جانبی هر مرحله تکرار نشده و در نتیجه هزینه‌ی نهایی کمتر باشد. عمر تولید خشکبار ارگانیک بسیار کوتاه است. تقاضا برای این محصولات تنها در سال‌های اخیر بسیار افزایش یافته و تولیدکنندگان عمده را به این سو هدایت کرده بنابراین با گذشت زمان احتمال کاهش هزینه نهایی خشکبار ارگانیک وجود دارد.
- به طور کلی شروع تولید محصولات ارگانیک به دلیل روند دریافت مجوز، تهیه کردن تجهیزات و دریافت مدارک مورد نیاز این سبک کشاورزی، سرمایه بیشتری می‌طلبد. در ادامه با توضیح تفاوت خشکبار ارگانیک و غیر ارگانیک متوجه هزینه‌های بالای تولیدات ارگانیک می‌شوید.
خشکبار نسبتا ارگانیک
- پیشنهاد می‌شود اگر امکان خرید خشکبار ارگانیک را ندارید، تا حد امکان خشکبار را با پوست تهیه کنید تا از عدم وجود مقدار بسیار زیاد آفت و قارچ‌کش در آن مطمئن باشید. البته که این خشکبار ارگانیک نخواهند بود زیرا به هر صورت سم و کودی که در طول مراحل کاشت و داشت از طریق ریشه یا برگ جذب گیاه شده، آن را به یک خشکبار غیرارگانیک بدل کرده. اما حجم این سموم در مقابل خشکباری که پس از خروج از پوست سم‌پاشی می‌شوند کمتر است.
- اگر قصد خرید خشکبار ارگانیک را ندارید، دست کم از خشکباری که بسیار مورد هدف آفات هستند و طبعا سم‌پاشی بیشتری روی آن‌ها انجام می‌شود دوری کنید؛ گردو، پسته، بادام هندی و بادام زمینی از این دست خشکبار هستند. اما در مقابل فندق به دلیل اینکه از درختان مقاوم بوده و کمتر مورد حمله آفات قرار می‌گیرد و یا بسیار در مقابل شرایط بد محیطی مقاوم است؛ کمتر سم‌پاشی شده بنابراین فرم غیر ارگانیک آن نسبت به گردو سالم‌تر است.
- اگر خشکبار غیر ارگانیک و پوست کنده شده خریده‌اید بهتر است ابتدا آن را با آب سرد بشویید. سپس آن‌ها را مدتی در آب بخیسانید. با این کار مقداری از اسیدفیتیک، که برای دورکردن حشرات روی خشکبار اسپری می‌شود، را شسته‌اید و یک قدم به مصرف خشکبار ارگانیک نزدیک شده‌اید.
خواص خشکبار ارگانیک
خشکبار ارگانیک منبع خوبی از پروتئین، فیبر، امگا6 و 3، ویتامین E و انواع مواد معدنی هستند. البته این خواص در خشکبار غیرارگانیک نیز وجود دارند؛ خشکبار ارگانیک هیچ برتری به لحاظ محتوای غذایی نسبت به انواع ارگانیک ندارند. به دلیل اطلاع رسانی اشتباه و تبلیغات غیرمتعهدانه‌ای که در زمینه مصرف خشکبار ارگانیک انجام می‌شود، برخی افراد تصور می‌کنند با مصرف خشکبار ارگانیک ویتامین بیشتری وارد بدن آن‌ها می‌شود؛ که چنین موضوعی صحت ندارد. تولید خشکبار ارگانیک با ارزش غذایی بالاتر امکان پذیر است اما نه به دلیل ارگانیک بودن آن، بلکه با استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار و اصلاحات به روش سلکشن (انتخاب ارقام برتر به لحاظ موادغذایی در هر نسل و بذرگیری از آن‌ها برای نسل بعد). بنابراین بهتر است به تبلیغاتی که در این زمینه می‌شود توجه نکنید. البته نکاتی که در بخش پیشین و در توضیح سموم کشاورزی دادیم احتمالا دلیل کافی برای مصرف خشکبار ارگانیک باشد. مصرف خشکبار ارگانیک به طور غیر مستقیم بر سلامت شما موثر است. برای مثال به مسئله‌ی آلرژی‌هایی که اخیرا به طرز قابل توجهی افزایش یافته است توجه کرده‌اید؟ برخی افراد با مصرف بادام زمینی دچار حملات آلرژیک می‌شوند. دلیل افزایش این مشکلات در سال‌های اخیر وجود مواد مصنوعی در خشکبار است. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که با مصرف گردو یا بادام زمینی به شدت دچار مشکلات آلرژیک می‌شوید ممکن است با مصرف خشکبار ارگانیک عوارض کمتری را تجربه کنید.
خواص خشکبار ارگانیک برای کودکان
بدن کودکان نسبت به افراد بزرگسال در جذب و تجزیه مواد ضعیف‌تر عمل می‌کند. کودکان به دلیل اینکه در بازه‌ی زمانی رشد قرار دارند به شدت نیازمند خشکبار ارگانیک و سالم هستند. انرژی بدن کودکان باید در خدمت رشد و نمو بخش‌های مختلف بدن باشد. با مصرف خشکبار و به طور کلی مواد مصنوعی انرژی و توجه بدن به سمت رفع آسیب‌های ناشی از تغذیه ناسالم خواهد رفت در مقابل مصرف خشکبار ارگانیک بخش زیادی از نیاز غذایی کودک شما را تامین خواهدکرد. البته خشکبار و به خصوص مغزها به دلیل محتوای بالای روغن و انرژی‌شان باید با احتیاط مصرف شوند و استفاده بیش از حد آن‌ها می‌تواند مشکلات پوستی و گوارشی به وجود آورد.
خشکبار ارگانیک در بارداری
ضعف عمومی خانم‌ها در دوران بارداری اتفاقی کاملا طبیعی است. افزایش مصرف انرژی انسان در این دوران مشکلاتی مانند کمبود کلسیم، کمبود ویتامینD و کم خونی را به وجود می‌آورد. در این دوران مصرف خشکبار ارگانیک به مقدار زیادی به تکامل جنین کمک می‌کند. تشکیل اسکلت بندی، ماهیچه‌ها و تقویت سیستم ایمنی مادر و جنین با مصرف خشکبار ارگانیک بهتر انجام می‌شود. میوه‌های خشکی مثل مویز ارگانیک و کشمش ارگانیک همانند آرامبخش عمل می‌کنند و به مادر توان مقابله با تنش‌های روحی دوران بارداری را می‌دهند. البته در دوران بارداری به دلیل تغییر احوالات و تغییر سیستم عمومی بدن ممکن است افراد دچار حساسیت‌های غذایی، مشکلات گوارشی و دیابت شوند. بهتر است پیش از شروع مصرف خشکبار ارگانیک با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت نیاز آزمایش‌های مربوطه انجام شود. اغلب افراد به دلیل تغییرات هورمونی و یا تغییرات فیزیکی درون حفره‌ی شکم به شدت کم اشتها می‌شوند. کالری خشکبار ارگانیک نسبتا بالاست؛ یعنی نسبت به حجم مصرفی، انرژی بسیاری به بدن میدهد بنابراین در دوران بارداری به حفظ سطح انرژی مادر کمک می‌کند.
خرید اینترنتی خشکبار ارگانیک
خشکبار ارگانیک از آن دسته مواد غذایی هستند که هنگام خرید آن، با ورود به هر فروشگاه تنوع کیفیت و قیمت بسیاری را شاهد خواهید بود. به دلیل قیمت بالای خشکبار در صورت خریدی با کیفیت پایین حتما فروشگاه مورد نظر را از فهرست خرید خود حذف خواهید کرد تا در خرید بعدی دوباره متضرر نشوید. اما چه ضمانتی برای کیفیت جنس در فروشگاه خشکبار ارگانیک بعدی وجود دارد؟ تنها راه جلوگیری از این مشکلات تهیه خشکبار از یک برند مشخص و شناخته شده است. می‌توانید با مراجعه به بازار آنلاین به روز رسان با مقایسه قیمت خشکبار ارگانیک در فروشگاه‌های مختلف با خیالی آسوده بهترین آجیل‌های ارگانیک را از یک برند معتبر تهیه کنید.